Serbest Meslek Makbuzu Hesaplama

Serbest Meslek Makbuzu Nedir?

Serbest meslek makbuzu (SMM), avukat, doktor, mali müşavir, danışman, tasarımcı gibi serbest meslek erbablarının, sundukları hizmetler karşılığında düzenledikleri yasal bir belgedir. Bu belge, hem hizmet bedelinin tahsil edildiğini gösterir hem de vergi yükümlülüklerinin (Gelir Vergisi Stopajı ve KDV) beyan edilmesi için kullanılır.

Serbest Meslek Makbuzu Hesaplama Nasıl Yapılır?

Serbest meslek makbuzu hesaplaması, genellikle brüt ücret üzerinden yapılır. Ancak elinize geçecek net tutar veya müşteriden tahsil edeceğiniz toplam tutar üzerinden de geriye dönük hesaplama yapmak mümkündür. Aracımız bu yöntemlerin tümünü desteklemektedir. Hesaplamada temel alınan ana kalemler şunlardır:

• Brüt Ücret: Hizmet için anlaşılan, kesintiler yapılmamış ana tutardır.
• Gelir Vergisi Stopajı: Brüt ücret üzerinden hesaplanan ve müşteri tarafından sizin adınıza vergi dairesine ödenen gelir vergisi kesintisidir.
• Net Ücret: Brüt ücretten stopaj kesintisi yapıldıktan sonra kalan tutardır.
• KDV (Katma Değer Vergisi): Brüt ücret üzerinden hesaplanan ve müşteri tarafından size ödenen vergidir.
• Tahsil Edilecek Toplam Tutar: Net ücrete KDV’nin eklenmesiyle bulunan, serbest meslek erbabının eline geçecek olan son tutardır.

1. Brüt Ücretten Diğer Tutarları Hesaplama

Hizmet bedelini brüt olarak belirlediyseniz, diğer tutarları aşağıdaki formüllerle kolayca hesaplayabilirsiniz. Bu en temel ve yaygın hesaplama yöntemidir.

Stopaj Tutarı = Brüt Ücret x (Stopaj Oranı / 100)

Örnek: 10.000 TL brüt ücret ve %20 stopaj oranı için: 10.000 x 0.20 = 2.000 TL Stopaj Tutarı.

Net Ücret = Brüt Ücret – Stopaj Tutarı

Örnek: 10.000 TL brüt ücretten 2.000 TL stopaj düşüldüğünde: 10.000 – 2.000 = 8.000 TL Net Ücret.

KDV Tutarı = Brüt Ücret x (KDV Oranı / 100)

Örnek: 10.000 TL brüt ücret ve %20 KDV oranı için: 10.000 x 0.20 = 2.000 TL KDV Tutarı.

Tahsil Edilecek Toplam Tutar = Net Ücret + KDV Tutarı

Örnek: 8.000 TL net ücrete 2.000 TL KDV eklendiğinde: 8.000 + 2.000 = 10.000 TL Tahsil Edilecek Toplam Tutar.

2. Net Ücretten Brüt Ücret Hesaplama

Elinize geçmesini istediğiniz net ücreti belirlediyseniz, makbuzda göstermeniz gereken brüt ücreti hesaplamak için aşağıdaki formülü kullanabilirsiniz.

Brüt Ücret = Net Ücret / (1 – (Stopaj Oranı / 100))

Örnek: Elinize 8.000 TL net ücret geçmesini istiyorsanız (%20 stopaj ile): 8.000 / (1 – 0.20) = 8.000 / 0.80 = 10.000 TL Brüt Ücret.

3. Tahsil Edilecek Tutardan Brüt Ücret Hesaplama

Müşteriden tahsil edeceğiniz toplam tutarı biliyorsanız (net ücret + KDV), makbuzda yer alması gereken brüt ücreti ve diğer kesintileri bulmak için bu formülü kullanabilirsiniz.

Brüt Ücret = Tahsil Edilecek Toplam Tutar / (1 – (Stopaj Oranı / 100) + (KDV Oranı / 100))

Örnek: Müşteriden 9.800 TL tahsil edilecekse (%20 stopaj, %18 KDV ile): 9.800 / (1 – 0.20 + 0.18) = 9.800 / 0.98 = 10.000 TL Brüt Ücret.

4. Toplam Ücretten (Brüt + KDV) Brüt Ücret Hesaplama

Müşteriye yansıtılacak brüt ücret ve KDV’nin toplamını biliyorsanız, brüt ücreti bulmak için bu formülü kullanabilirsiniz.

Brüt Ücret = Toplam Tutar / (1 + (KDV Oranı / 100))

Örnek: Toplam tutar 12.000 TL ve KDV oranı %20 ise: 12.000 / (1 + 0.20) = 12.000 / 1.20 = 10.000 TL Brüt Ücret.

KDV Tevkifatı Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

KDV Tevkifatı, KDV’nin alıcı ve satıcı arasında bölüştürülerek doğrudan alıcı tarafından vergi dairesine ödenmesidir. Bu durum, yalnızca belirli hizmetler ve alıcılar için geçerlidir. Tevkifat uygulandığında, tahsil edilecek KDV tutarı azalır.

Tevkif Edilecek KDV Tutarı = KDV Tutarı x Tevkifat Oranı

Örnek: 2.000 TL KDV tutarı ve 5/10 (%50) tevkifat oranı için: 2.000 x 0.50 = 1.000 TL Tevkif Edilecek KDV.

Tahsil Edilecek KDV = KDV Tutarı – Tevkif Edilecek KDV Tutarı

Örnek: 2.000 TL KDV’den 1.000 TL tevkifat düşüldüğünde: 2.000 – 1.000 = 1.000 TL Tahsil Edilecek KDV.

Yaygın Stopaj Oranları

Serbest meslek kazançları için uygulanan stopaj oranları Gelir Vergisi Kanunu’na göre belirlenir. En yaygın oranlar şunlardır: